Aronya Bitkisi Botanik Özellikleri ve Tarımı

Latincesi: Aronia melanocarpa  Michx. Elliot

Lokal İsimleri: Aronya

İngilizcesi: Black Chokeberry

Botanik Özellikleri: Aronya; Rosaceae familyası, Aronia cinsi içerisinde yer almaktadır. Anavatanı Kuzey Amerika olan Aronya (Aronia melanocarpa), üzümsü bir meyvedir. Sağlık sektöründeki kullanım potansiyeli nedeniyle 1900’lü yılların başlarında Almanya vasıtası ile Rusya’ya getirilmiş ve yetiştiriciliğine başlanmıştır. Aronya için geniş çaplı üretim 1940’lı yıllardan bu yana Rusya’da yapılmaktadır. Bugün Doğu Avrupa ve Almanya’da yaygın olarak yetiştirilmektedir. Aronya odunsu çok yıllık çalı formunda ve oldukça uzun ömürlü bir türdür. Bitki boyu yaklaşık 2 metredir. Aronya meyve iriliği 5-14 mm, ağırlığı ise 0.5-2 g arasında değişmektedir.

Tarımı: Soğuğa oldukça dayanıklı olan aronya bitkisinde, generatif olgunluğa gelen bitkilerin çiçeklenmesi için soğuklanma ihtiyacı vardır. Bu süre henüz tam olarak bilinmemekle birlikte, 800-1000 saat civarında olduğu söylenmektedir. Geç çiçeklenmesi nedeni ile ilkbahar geç donlarından zarar görmez. Aronya için kaynaklarda farklı dikim mesafesi belirtilmiştir. Toprak şartlarına ve hasat şekline göre 3x2 m veya 4x1.5 m aralıklarla dikilebilir. Eğer yetiştiricilik küçük alanlarda yapılacak ise dikim aralığı 3x2 m olmalıdır. Ticari olarak büyük alanlarda bahçeler kurulacak ise dikim mesafesi 4x1.5 m olmalıdır. Dikim sırasında kök boğazının 2-3 cm toprağa gömülmesi, dip sürgünü oluşturmada avantaj sağlar. Dikimi takip eden 2. ve 3. yıldan itibaren bitkiden verim alınır. Aronya tam verim çağına 5 yaşında ulaşır. 5 yaşından sonra bitki başına verim 2-4 kg’a çıkmaktadır. Bitki başına ortalama verim yaklaşık 3 kg civarındadır.

İçeriği ve Etken Maddeleri: Aronya meyvesi çok yüksek miktarda antosiyanin ve flovanoidler içermektedir. Aynı zamanda antioksidanlar, fenoller, mineraller ve vitaminler yönünden de zengindir. Meyvelerinin antioksidan kapasitesi ve antosiyanin miktarı bakımından diğer üzümsü meyvelere göre en yüksek değere sahiptir. Yüksek oranda C vitamini içermektedir. 100 gram Aronya bitkisi içerisinde yaklaşık olarak 1-1,5 g protein, 4,1-4,6 g lif, 10,9-11,2 g karbonhidrat ve 78,6-80,5 g su bulunmaktadır. Aronya ekstraktı içindeki önemli etken maddeler epicatechin, chlorogenic acid, neochlorogenic acid ve cyanidin-3-galactosidedir.

Kullanım Alanları:

Kozmetik: Saç bakım, cilt bakım (akne ve sivilce tedavisi), antibakteriyel özellik

Gıda Takviyeleri: Antioksidan takviyesi, diyet takviyesi

İçecek Aroma: Çay, meyve suyu, reçel ve şarap üretimi

Evcil Hayvan Sağlığı, Mama, Kozmetiği: Köpek maması

Bitkisel İlaç: Şurup, vitamin takviyesi

Temizlik: Manikür losyonu

Ekstre Formu: Toz ve sıvı