İstanbul Kekiği Bitkisi Botanik Özellikleri ve Tarımı

Latincesi: Origanum vulgare subsp. hirtum

Lokal İsimleri: Güvey otu, keklik otu, İstanbul Kekiği, Çanakkale Kekiği

İngilizcesi: Greek Oregano

Botanik Özellikleri:

İstanbul kekiği, Lamiaceae familyasının Origanum cinsine ait olan bir bitki türüdür. Türkiye’de özellikle Ege, Marmara ve Batı Akdeniz bölgelerinde doğal olarak yayılış göstermektedirler. Çok yıllık, otsu yapıda olan İstanbul kekiği, bölgelere göre mayıs-haziran döneminde beyaz çiçekler açmaktadır. Çok sayıda dallanan İstanbul kekiğinin boyu 50-90 cm arasında değişmektedir. Kekik bitkisinin gövde ve yaprak bölümlerinin üzeri tüylüdür. Yaprakları yeşil renklidir ve yapraklarının üzeri hafif beyaz damarlıdır. Kış aylarında İstanbul kekiğinin üst kısmı kurur, ilkbaharda yeni sürgünler vererek dallanma ve çiçeklenme gerçekleşir.

Tarımı:

İstanbul kekiği farklı ekolojik özelliklere sahiptir ve birçok tarım alanında yetiştirilmektedir. Bitki soğuk havalara dayanıklıdır. Bunun yanında sulama imkanı olmayan kuru tarım alanlarında da İstanbul kekiği tarımı yapılabilmektedir. Ancak çok su tutan ağır topraklar, bu bitkinin tarımına uygun değildir. Bitkide üretim pratik olarak tohum ile yapılmaktadır. Fide yastığı veya viyollere ekilen tohumlardan elde edilen fideler ilkbaharda mart-nisan aylarında araziye dikilir. Dikim sıklığı 45x20 cm veya 70x20 cm olarak yapılabilmektedir. Dekara yaklaşık 8000 adet fide dikilmektedir. İstanbul kekiğinde sulama yapılan alanlarda dekardan yaklaşık 500 kg, kuru koşullarda 250 kg verim (%50 randımanlı) alınabilmektedir. Sulama yapılan yerlerde 2 defa, kuru koşullarda 1 hasat yapılabilmektedir. Ülkemizde yaklaşık 5.000 da alanda bu türün tarımı yapılmakta ve yıllık 1.000 ton ürün elde edilmektedir.

İçeriği ve Etken Maddeleri:

Kekik türleri, içerdikleri uçucu yağ ile karakteristik kokularına sahiptirler. Bu uçucu yağın miktarı İstanbul kekiğinde ortalama %3-4 civarındadır. Uçucu yağın ana bileşeni çoğunlukla karvakrol olup, oranı % 70-80 arasındadır. Bunun yanında timol içeren kemotipler de bulunmaktadır. İstanbul kekiği ayrıca gama-terpinen, apigenin, diosmetin, luteolin, rosmarinik asit, kafeik asit, sinnamik asit, klorojenik asit içermektedir. Kekik uçucu yağı içerdiği karvakrol ve timol den dolayı kuvvetli antibakteriyel, antiseptik, spazm giderici, gaz giderici, kolagog, terletici, emmenagog, balgam söktürücü, uyarıcı etkiye sahiptir.

Kullanım Alanları:

Kozmetik: Cilt bakımı, parfümeri, kremler

Gıda Takviyeleri: Baharat, takviye, bal, sos

İçecek Aroma: Çay, kekik suyu, yağı

Evcil Hayvan Sağlığı, Mama, Kozmetiği: Hayvan yemi, kedi/köpek maması

Bitkisel İlaç: Şurup, vitamin takviyesi, idrar söktürücü, mantar ilaçları, gargara

Temizlik: Banyo ürünleri, oda spreyleri

Ekstre Formu: Toz ve sıvı