Lavanta Bitkisi Botanik Özellikleri ve Tarımı

Latincesi: Lavandulaxintermedia Emeric ex Loisel.

Lokal İsimleri: Lavanta, melez lavanta, hibrit lavanta 

English Name: Lavandin

Botanik Özellikleri:

Lavanta, Lamiaceae familyasına ait bir bitkidir. Bazı Avrupa ülkelerinde doğal olarak yayılış gösteren lavanta, Türkiye’de doğal bitki örtüsünde yer almamaktadır. Çok yıllık, yarı odunsu ve çalı formunda bir bitkidir. Oldukça kuvvetli kök sistemine sahiptir. Haziran ayından itibaren menekşe renginde çiçekler açmaktadır. Çok sayıda dallanan bitkide boy 80-120 cm arasında, habitus çapı 1-2 m arasında değişmektedir. Yapraklar grimsi yeşil renkli ve kendine has ince uzun yapıdadır. Yapraklarını dökmez ve kış aylarında toprak üstü kısımları kurumaz, ancak bitki büyümesi durur. İlkbahardan itibaren taze sürgünler, çiçek sapları ve buna bağlı olarak çiçekler oluşur.

Tarımı:

Lavanta dünyanın birçok ülkesinde tarımı yapılan önemli bir uçucu yağ bitkisidir. Genellikle yağışın çok fazla olmadığı, sulama imkanı olmayan, meyilli ve taşlı arazilerde tarımı yapılmaktadır. Lavanta taban arazilerde ve su tutan ağır bünyeli topraklarda zarar görmektedir. Bitkide üretim pratik olarak çelik ile yapılmaktadır. Köklendirme ortamına dikilen çeliklerden elde edilen fideler ilkbaharda mart-nisan aylarında veya sonbaharda ekim-kasım aylarında araziye dikilir. Dikim sıklığı 100x50 cm veya 150x50 cm olarak yapılabilmektedir. Burada ara çapa makinası kullanımına göre sıra arası seçimi yapılmaktadır. Dekara yaklaşık 1500-2000 adet fide dikilmektedir. Lavanta dikildiği yıldan itibaren çiçek açmaya başlamaktadır. Ancak 2. yıl bitkilerden % 50 çiçek verimi alınırken, 3. yıldan itibaren tam olarak verime yatmaktadır. Tam verim çağında dekardan yaklaşık 150 kg kuru çiçek verimi alınabilmektedir.

İçeriği ve Etken Maddeleri:

Lavanta çiçeklerinde uçucu yağ bulunmaktadır. Uçucu yağın miktarı %4-6 arasında değişmektedir. Uçucu yağın ana bileşeni linalol ve linalil asetattır. Ayrıca lavanta ekstraktı camphor, borneol, caryophyllene içermektedir.

Kullanım Alanları:

Kozmetik: Parfümeri, cilt bakımı, saç bakımı, tonik, koku verici, sivilce ve akne bakımı, antibakteriyel ürünler

Gıda Takviyeleri: Sos, bal, tatlılarda (aroma), ekstrak kapsülleri

İçecek Aroma: Çay, sirke, gazoz

Evcil Hayvan Sağlığı, Mama, Kozmetiği: Besi yemi, kedi/köpek maması, şampuan, koku temizleyici, köpek idrar pedleri, kedi kumu, kemirgenler için talaş, tüy toplama rulosu

Bitkisel İlaç: Haşere kovucu (hidrosolü), burun bantları, uçucu yağları, merhem, aroma terapi

Temizlik: Sabun, deterjan, yüzey temizleyiciler, oda spreyleri, şampuan, duş jeli, yumuşatıcı, klima temizleme ürünü, ıslak mendil, diş macunu, tentür, kolonya

Ekstre Formu: Toz ve sıvı

Etken maddeler: Linalyl acetate, Linalool, Camphor, 1,8-cineole

Luteolin, Apigenin, Eriodictyol, Quercetin, Naringenin