Gül, bilimsel adıyla Rosa damascena, Rosaceae (gülgiller) familyasına ait, hoş kokulu çiçekleriyle tanınan çok yıllık bir bitkidir. Orta Doğu kökenli olan bu bitki, dünya genelinde süs bitkisi ve esans üretiminde yaygın olarak yetiştirilir. Gül bitkisinin yaprakları, karşılıklı dizilmiş 5-7 adet küçük yaprakçıklardan oluşur. Yaprakçıklar oval, kenarları dişli ve üst yüzeyi parlak yeşil renktedir. Gül çiçekleri, yoğun kokulu ve genellikle pembe renklidir, ancak renk tonları beyazdan koyu kırmızıya kadar değişebilir. Çiçekler, 5 taç yapraklı ve yoğun katmerli yapıya sahiptir. Taç yaprakların altındaki kısımda çok sayıda stamen bulunur. Gül bitkisinin gövdesi dik ve dallanmış olup, genellikle dikenli yapısıyla bilinir. Bu dikenler, bitkinin korunmasına yardımcı olur ve ona karakteristik bir görünüm kazandırır.
Gül bitkisinin meyveleri, şişkin ve etli yapıda olup, genellikle turuncu-kırmızı renktedir. Bu meyveler, gül yağı ve gül suyu üretiminde kullanılmaz, ancak bazı çeşitlerde yenilebilir ve C vitamini açısından zengindir. Gül, güneşli ve iyi drene olan toprakları tercih eder. Ilıman iklimlerde yetişen bu bitki, organik madde bakımından zengin, hafif asidik topraklarda en iyi şekilde gelişir. Gül bitkisi, düzenli sulama ve budama ile uzun yıllar sağlıklı ve verimli kalır.
Ana Etken Maddeleri ve Oranları
Gül (Rosa damascena) çiçekleri, zengin bir kimyasal bileşime sahiptir ve birçok faydalı etken madde içerir.
- Uçucu Yağ (%0.05-0.3): Gül çiçeğinin en önemli bileşenlerinden biridir. Uçucu yağ, fenil etil alkol (%70-80), geraniol (%10-20), citronellol (%5-15) gibi bileşikleri içerir. Uçucu yağ, antioksidan, anti-inflamatuar ve antibakteriyel özellikleriyle bilinir.
- Fenil Etil Alkol: %70-80
- Geraniol: %10-20
- Citronellol: %5-15
- Eugenol: %1-2
- Linalool: %1-2
- Antioksidanlar: Gül çiçekleri, C vitamini, E vitamini ve flavonoidler gibi antioksidanlar açısından zengindir.
- C Vitamini: %0.1-0.2
- E Vitamini: %0.2-0.3
- Flavonoidler: %0.5-1
- Fenolik Bileşikler: Gül, çeşitli fenolik bileşikler içerir.
- Quercetin: %0.01-0.02
- Kaempferol: %0.01-0.02
- Gallic Asit: %0.01-0.03
- Asidik Asitler: Gül çiçekleri, çeşitli asidik asitler içerir.
- Asidik Asit: %0.2-0.3
- Malik Asit: %0.1-0.2
- Sitrik Asit: %0.1-0.2
Diğer Önemli Moleküller:
- Vitaminler: Gül, çeşitli vitaminler içerir.
- C Vitamini: %0.1-0.2
- E Vitamini: %0.2-0.3
- Mineraller: Gül, birçok mineral içerir.
- Potasyum: %0.1-0.2
- Kalsiyum: %0.05-0.1
- Magnezyum: %0.05-0.1