TR
Mavi Kantaron, bilimsel adıyla Centaurea cyanus, Asteraceae (papatyagiller) familyasına ait yıllık bir bitkidir. Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaygın olarak bulunur ve özellikle tarlalarda, yol kenarlarında ve açık alanlarda doğal olarak yetişir. Mavi Kantaron'un yaprakları ince, uzun ve mızrak şeklindedir. Alt yapraklar tüylüdür ve gri-yeşil bir renge sahiptir. Üst yapraklar ise daha küçük ve sapsızdır. Bu bitkinin en belirgin özelliği, parlak mavi renkte olan ve genellikle yaz aylarında açan çiçekleridir. Çiçek başları 2-4 cm çapında olup, merkezi koyu mavi veya mor renktedir. Çiçeklerin taç yaprakları ince ve dişli bir yapıya sahiptir. Mavi Kantaron'un gövdesi dik ve tüylüdür, genellikle 30-90 cm arasında değişen yüksekliklere ulaşır. Gövde, dallanmış yapısıyla bitkiye zarif bir görünüm kazandırır. Bitkinin meyveleri küçük, kahverengi ve tüylü tohumlar şeklindedir. Tohumlar, bitkinin yayılmasını sağlayan pappus adı verilen ince tüylerle kaplıdır. Mavi Kantaron, güneşli ve iyi drene olan toprakları tercih eder. Kuraklığa dayanıklı olan bu bitki, zengin ve hafif asidik topraklarda en iyi şekilde büyür. Ayrıca, soğuk iklimlere de adapte olmuştur ve donlara karşı dayanıklıdır.
Ana Etken Maddeleri ve Oranları
- Antosiyaninler: %2-5 arası, Mavi Kantaronun karakteristik mavi renginden sorumlu olan antioksidan ve anti-inflamatuar etkiye sahip pigmentlerdir.
- Flavonoidler: %1-3 arası, antioksidan, anti-inflamatuar ve antibakteriyel etkiler gösterir.
- Fenolik Asitler: %0.5-2 arası, antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir, karaciğer sağlığını destekler.
- Tanenler: %0.5-1 arası, anti-inflamatuar ve anti-diare etkiler gösterir.
- Pektin: %5-10 arası, jel oluşturucu ve bağlayıcı özelliklere sahiptir.
- Müsilaj: %10-20 arası, nemlendirici ve yatıştırıcı etkiler sağlar.
Diğer Önemli Moleküller:
- Saponinler: %0.1-0.5 arası, anti-inflamatuar ve balgam söktürücü etkilere sahiptir.
- Mineraller: %0.1-0.3 arası, vücudun çeşitli fonksiyonlarını destekler. Örnek: Potasyum, kalsiyum, magnezyum.
- Uçucu Yağ: %0.1-0.5 arası, çiçeklerden hazırlanan esansiyel yağ (EO) antibakteriyel, antioksidan ve anti-inflamatuar aktivitelere sahiptir.
- α-Pinen: %5-10, anti-inflamatuar ve bronkodilatör özelliklere sahiptir.
- Limonen: %1-5, antioksidan ve anti-inflamatuar etkiler gösterir.
- Myrcene: %0.5-2, analjezik ve anti-inflamatuar özellikler taşır.
- β-Pinen: %1-3, anti-inflamatuar ve antibakteriyel etkiler gösterir.
- Germacrene D: %0.5-2, anti-inflamatuar ve anti-tümör aktiviteler taşır.
- β-Caryophyllene: %0.5-2, anti-inflamatuar ve analjezik etkiler gösterir.
