At Kestanesi (Horse Chestnut), Aesculus hippocastanum adıyla bilinir ve Sapindaceae familyasına aittir. Ana vatanı Balkanlar olan bu bitki, zamanla Avrupa'nın diğer bölgelerine ve Kuzey Amerika'ya yayılmıştır. At Kestanesi, genellikle 20 ila 25 metre arasında yükseklik kazanabilen büyük bir yaprak döken ağaçtır. Yaprakları, büyük ve el şeklinde parçalı yapraklardan oluşur; her bir yaprak 5 ila 7 yaprakçıktan meydana gelir ve her yaprakçık 10 ila 25 cm uzunluğunda olabilir.
At Kestanesi'nin çiçekleri oldukça gösterişli, beyazdan pembe renge dönük, çoğunlukla dikey konumlu uzun çiçek salkımları şeklinde görülür. Bu çiçekler ilkbaharın sonlarına doğru açar. Meyvesi, dikenli bir kapsül içinde bulunan ve tipik olarak parlak kahverengi, yuvarlak, pürüzsüz tohumlardır. Bu tohumlar çoğunlukla "kestane" olarak adlandırılır ve çeşitli amaçlar için kullanılır, ancak yenmezler.
Ağacın kabuğu, yaprakları ve tohumları, içerdikleri escin ve esculin gibi bileşikler nedeniyle geleneksel tıpta özellikle venöz sorunlar ve inflamasyonla mücadelede kullanılmaktadır. Botanik özelliklerinin yanı sıra, At Kestanesi park ve bahçeler için popüler bir süs ağacı olarak da değerlendirilir; gölge sağlama kapasitesi ve estetik çiçekleri ile peyzaj tasarımlarında tercih edilir.
Ana Etken Maddeleri ve Oranları
Escin: At kestanesi tohumlarının en önemli ve bilinen aktif maddesidir. Escin, tohum ekstraktının kuru ağırlığının yaklaşık %3 ila %6'sını oluşturur. Bu triterpen saponin kompleksi, damar duvarlarını güçlendirerek venöz dolaşımı destekler ve kapiller geçirgenliği azaltır.
Esculin: Bu kumarin türevi, at kestanesinde daha düşük miktarlarda bulunur (yaklaşık %0.5 - %1). Esculin, antioksidan özelliklere sahip olup UV ışınlarının neden olduğu hasarı azaltmada etkilidir.
Flavonoidler: At kestanesi ekstraktında bulunan flavonoidler (%1 ila %3 arası), özellikle quercetin ve kaempferol glikozitler, güçlü antioksidanlar olarak işlev görür ve inflamasyonu azaltır.
Taninler: Bu polifenolik bileşikler, bitki ekstraktının yaklaşık %2 ila %4'ünü oluşturur ve adstringent (büzücü) özelliklere sahiptirler.
At Kestanesi'nin bu bileşenleri, özellikle venöz insüfisiyans ve varis gibi durumların tedavisinde kullanılan farmasötik ve bitkisel ürünlerde tercih edilme nedenidir. Toplardamarların sağlığını destekleyici özellikleri sayesinde hem topikal (deri üzerine uygulanan) hem de oral (ağız yoluyla alınan) formülasyonlarda etkilidir.