Pelinotu, Artemisia absinthium, yaygın olarak bilinen adıyla pelin otu, genellikle Akdeniz bölgesi ve ılıman Avrupa'nın kıraç topraklarında bulunan bir bitkidir. Yıllık veya çok yıllık bir ot olan bu bitki, Artemisia cinsi içerisinde yer alır ve Asteraceae (papatyagiller) familyasına aittir. Yaprakları gümüşümsü yeşil renkte, ince tüylü ve parçalıdır; gövdesi dik ve genellikle 60-120 cm yüksekliğe kadar uzanabilir. Çiçekleri küçük, sarı renkli ve genelde yaz sonunda açar. Bitkinin belirgin bir aroması vardır ve bu özelliği onu tıbbi ve mutfak uygulamaları için değerli kılar.
Pelinotu, absintin ve anabsintin gibi acı bileşenler içerir. Bu bileşenler, özellikle sindirim sistemi üzerindeki uyarıcı etkileriyle bilinir. Ancak, yüksek miktarlarda tüketimi, özellikle içinde bulunan thujone maddesi nedeniyle sağlık için risk oluşturabilir. Pelin otu, tarih boyunca hem geleneksel ilaçlar hem de alkollü içeceklerde (örneğin absinthe) kullanılmıştır ve günümüzde de birçok bitkisel takviye ve aromatik ürünlerde kullanılmaya devam etmektedir.
Ana Etken Maddeleri ve Oranları
Artemisia absinthium, bilinen adıyla pelinotu, yoğun ve keskin kokusu ile bilinir ve özellikle tıbbi ve aromatik kullanımlarıyla tanınır. Pelinotunun etken maddeleri ve içinde bulunan diğer önemli moleküller aşağıda yüzdesel değer aralıkları ile verilmiştir:
- Thujone (%25-50): Esansiyel yağın en baskın bileşeni, uyarıcı ve nörotoksik özellikleriyle bilinir.
- Absinthin (%1-5): Pelin otunun acı tadının ana kaynağı, sindirim sistemini destekleyici ve iştah açıcı etkiler sunar.
- Anabsinthin (%1-3): Absinthine benzer etkiler gösterir, bitkinin karakteristik acısını sağlar.
Pelinotundan elde edilen esansiyel yağ (EO) güçlü antibakteriyel, antioksidan ve antiinflamatuar aktivitelere sahiptir.
Diğer önemli moleküller ve yaklaşık yüzdesel değerleri:
-1,8-Cineole (%3-7): Mukolitik ve antibakteriyel özellikleriyle bilinir, solunum yolu rahatsızlıklarında destekleyici olabilir.
- β-Caryophyllene (%2-4): Anti-enflamatuar ve analjezik özellikler sunar.
- Bisabolol (%1-2): Cilt üzerinde yatıştırıcı ve antiirritan etkiler gösterir.
- Camphene (%1-2): Antioksidan ve antifungal etkilere sahiptir.