SARIMSAK
Latincesi: Allium sativum L.
Lokal İsimleri: Sarımsak
İngilizcesi: Garlic
Botanik Özellikleri: Alliaceae familyasına ait olan sarımsak, dünyanın birçok bölgesinde tarımı yapılan önemli bir sebze ve baharat bitkisidir. İki yıllık bir bitki olup, ilk yıl yapraklanmakta, ikinci yıl ise çiçek oluşturup tohum bağlamaktadır. Yetişkin bir sarımsak bitkisi köklerden, yalancı gövdelerden, yapraklardan, saplardan, soğanlardan vb. oluşur. Sarımsak, ana kökü olmayan, ip şeklinde sığ bir kök sistemidir. Sarımsak yaprakları, yaprak gövdesi ve yaprak kılıfı içerir. Yaprak kılıfı boru şeklindedir ve gövde diski üzerinde dairesel olarak büyür. Bitkinin kullanılan kısımları olan dişler, toprak altında oluşmaktadır. Dişlerin rengi, büyüklüğü ve içeriği iklim ve toprak koşullarından etkilenmektedir.
Tarımı: Sarımsak, ılıman iklimleri tercih eder ve genellikle 15-20 °C sıcaklık aralığında en iyi şekilde gelişir. Bu bitki, kültür sebzeleri arasında tohum bağlamayan tek türdür ve genellikle dişlerle çoğaltılır. Sarımsaklar genellikle tınlı ve kumlu topraklarda yetiştirilir; killi ve su tutan topraklarda iyi gelişim göstermezler. Sarımsak, -10 °C’ye kadar düşük sıcaklıklara dayanabilir ve bitki halinde maksimum -3 veya -4 °C’ye kadar dayanabilir. Sarımsak, uzun gün bitkisidir ve verimliliği artırmak için yüksek sıcaklık ve dengeli sulama önemlidir. Sulama, yağış miktarına göre azaltılabilir veya hiç yapılmayabilir. Ayrıca, doğru gübreleme ile bitkinin ihtiyaçları karşılanmalıdır. Dikim aralıkları genellikle 10 cm ile 15 cm arasında olup dağınık bir şekilde yapılır. Sarımsak tohumlarının dikim derinliği maksimum 5 cm olmalıdır. Tek sıralı dikimlerde, orta büyüklükte dişlerin 55-60 kg kadarı yeterlidir, ancak çok sıralı dikimlerde bu miktar 75-90 kg’a kadar çıkabilir. Sarımsak dişleri tek tek dikilir ve dikim sırasında dişlerin sivri kısımları yukarı, yassı kısımları ise aşağıya gelecek şekilde yerleştirilir. Hasat zamanı, yaprakların sararmaya başlaması ve kurumaya geçmesiyle belirlenir. Sarımsak başları toprak yüzeyine doğru eğilerek, sapların kurumasıyla birlikte hasat için uygun hale gelir.
İçeriği ve Etken Maddeleri: Kalorisi düşük olan sarımsak C vitamini, B6 vitamini ve manganez açısından zengindir. Sarımsağın içeriğinde % 84.09 su, % 13.38 organik madde, %1.53 inorganik madde bulunmaktadır. 33 çeşit kükürt bileşiği olan sarımsak; çinko, germanyum, A, B1 ve C vitaminleriiçermektedir. 100 gram sarımsakta protein: 13,5 g; yağ: 0,7 g; karbonhidrat: 82 g; Lif: 3 g; kül: 3,5 g; mineraller - kalsiyum: 65 mg; fosfor: 400 mg; demir: 4,3 mg; magnezyum: 0 mg; sodyum: 53 mg; potasyum: 1250 mg; çinko: 0 mg; vitaminler - A: 0 mg; tiamin (B1): 0,7 mg; riboflavin (B2): 0,2 mg; niacin: 1,25 mg; B6: 0 mg; C: 35 mg bulunmaktadır. Sarımsakta ayrıca uçucu yağ bulunmaktadır (%0,6 -%0,5). Uçucu yağda, diallyl trisülfür (%37,3–45,9), diallyl disülfür (%17,5–35,6) ve metil alil trisülfür (%7,7–10,4) ana bileşenler olmak üzere yüksek miktarda kükürt bileşiği (%84,3–98,9) ile karakterize edilmektedir.
Kullanım Alanları:
Kozmetik: : Cilt bakım kremi, şampuan, nemlendirici
Gıda Takviyeleri: Sebze, baharat, turşu
İçecek Aroma: Şurup
Evcil Hayvan Sağlığı, Mama, Kozmetiği: Kedi köpek tüy sağlığı için tablet, kedi/köpek maması, şampuan
Bitkisel İlaç: Kolorektal, mide, meme ve prostat kanserleri, hipertansiyon ve hiperlipidemisi olan hastalar için ve kardiyovasküler hastalıkları önlemek
Temizlik: Katı/sıvı sabun
Ekstre Formu: Toz ve sıvı
